Maty dezynfekcyjne na przejściach granicznych

Stosowanie mat dezynfekcyjnych na przejściach granicznych

Maty dezynfekcyjne przejazdowe są ważnym elementem wyposażenia przejść granicznych. Dlaczego na przejściach granicznych powinny znajdować się maty dezynfekcyjne? Po co potrzebne są maty dezynfekcyjne na przejściach granicznych ? Czemu służą maty dezynfekcyjne na przejściach granicznych? Odpowiedzią na te pytania są wirusy powstrzymywaniu rozprzestrzeniania się których służą maty dezynfekcyjne dla przejść granicznych. W chwili obecnej szczególnie znaczenie ma powstrzymywanie przez maty dezynfekcyjne na przejściach granicznych wirusa Afrykańskiego Pomoru świń znanego też jako ASF.

maty dezynfekcyjne przejazdowe

Czym jest afrykański pomór świń (ASF) ?

Afrykański Pomór świń (African Swine Fever – ASF) jest szybko szerzącą się zakaźną chorobą wirusową. Na afrykański pomór świń (ASF) podatne są dziki, świnie domowe i świniodziki. W stadach świń domowych w których wykryto afrykański pomór świń (ASF) następuje znaczący spadek produkcji. Zakażenie afrykańskim pomorem świń (ASF) zazwyczaj przebiega powoli niemniej ostatecznie obejmuje ono większość świń znajdujących się w danym stadzie. Śmiertelność zarażonych afrykańskim pomorem świń (ASF) zwierząt może wynosić nawet 100 %. Inkubacja choroby w naturalnym środowisku trwa od 4 do 19 dni. Najczęściej jest to 15 dni. Jeśli afrykański pomór świń ma ostry przebieg inkubacja choroby trwa od 3 do 4 dni.

Odporność wirusa afrykańskiego pomoru świń (ASF)

Wirus afrykańskiego pomoru świń (ASF) cechuje się wyjątkowo wysoką odpornością na działanie niskich temperatur. Przez wiele miesięcy zachowuje on swoje zakaźne właściwości w kale, krwi i tkankach. Szczególnie długo wirus afrykańskiego pomoru świń zachowuje swoje właściwości w surowym lub niedogotowanym mięsie dzików i świń zarażonych wirusem afrykańskiego pomoru świń.

Czy wirus afrykańskiego pomoru świń (ASF) jest niebezpieczny dla ludzi ?

Wirus afrykańskiego pomoru świń (ASF) nie stanowi zagrożenia dla życia ani zdrowia ludzi ponieważ nie chorują oni na tą chorobę. Nie zagraża on również innym niż świnie, dziki i świniodziki zwierzętom.

Jak zwierzęta zarażają się afrykańskim pomorem świń (ASF) ?

Zwierzęta najczęściej zarażają się ASF na skutek pośredniego lub bezpośredniego kontaktu z innymi zarażonymi afrykańskim pomorem świń zwierzętami.

W jaki sposób rozprzestrzenia się Afrykański pomór świń (ASF)?

Afrykański pomór świń (ASF) łatwo rozprzestrzenia się za pośrednictwem skażonych narzędzi i sprzętu, odwiedzających gospodarstwa pojazdów, zwierząt domowych i synantropijnych, skażonej wody i paszy oraz odpadków kuchennych zawierających nieprzetworzone mięso dzików lub świń zakażonych wirusem afrykańskim pomorem świń (ASF).

Jakie są objawy ASF ?

Istnieje znaczące zróżnicowanie objawów ASF w zależności od stadium choroby. Bardzo często zdarzają się nagłe padnięcia świń, które nie są poprzedzone żadnymi wcześniejszymi objawami afrykańskiego pomoru świń. Zazwyczaj jednak zgony świń spowodowane afrykańskim pomorem świń poprzedzone są możliwymi do zaobserwowania objawami ASF. Najważniejszym z tych objawów jest wzrost temperatury ciała świń aż do 40,5-42°C. Świnie u których doszło do wzrostu gorączki zazwyczaj poruszają się normalnie. Objawami klinicznymi, które mogą dołączyć do gorączki są: zaczerwienienie skóry w tym zwłaszcza końców uszu, kończyn i ogona; sinica skóry uszu, brzucha i boków ciał; duszność; pienisty wypływ z nosa; wypływ z worka spojówkowego; biegunka – często z domieszką krwi; wymioty; niedowład zadu; objawy nerwowe w postaci skurczów kloniczno-tonicznych, podniecenia i drgawek mięśni oraz ronienia u prośnych macior. Czasami gorączce mogą towarzyszyć też inne objawy takie jak utrata apetytu, posmutnienie, trudne i oddychanie, a także zaleganie wydaliny z oczu i nosa, wymioty, krwista biegunka oraz  zaparcia. Tuż przed śmiercią świni może dojść do śpiączki. Śpiączka pojawia się po upływie od jednego do siedmiu dni od wystąpienia u świń pierwszych objawów klinicznych afrykańskiego pomoru świń. Czasami wzrost gorączki nie jest połączony z innymi objawami świadczącymi o wystąpieniu afrykańskiego pomoru świń.

Straty powodowane przez ASF

ASF naraża państwa na terenie których występuje na ogromne straty finansowe. Straty te wynikają z dwóch czynników. Pierwszym z nich są koszty związane ze zwalczaniem afrykańskiego pomoru świń. Na koszty te składa się między innymi koszt zabicia zwierząt, utylizacji zwłok, dezynfekcji, badań laboratoryjnych, wzmocnienia bioasekuracji (zakup mat dezynfekcyjnych i środków do ich nasączania, odzież i obuwie ochronne)  i szeregu innych działań. Duże straty związane są również z ograniczeniami w sprzedaży i przewożeniu wieprzowiny w danym kraju i poza jego granicami.

Afrykański Pomór świń w Polsce

Afrykański pomór świń po raz pierwszy został stwierdzony w Polsce w lutym 2014 roku kiedy to pierwsze przypadki ASF stwierdzone zostały u dzików w powiecie Sokólskim w województwie Podlaskim. Od tego dnia ilość przypadków ASF w Polsce stale rośnie. Spośród około 1400 przypadków ASF, które stwierdzono na terenie Polski aż 500 zostało stwierdzonych w ciągu dwóch pierwszych miesięcy lutego.

Zwalczanie afrykańskiego pomoru świń w Polsce

Z powodu sięgającej niemal 100 % śmiertelności oraz braku szczepionki afrykański pomór świń zwalczany jest metodami administracyjnymi polegającymi na wybijaniu stad zakażonych wirusem ASF lub znajdujących się na terenie strefy zapowietrzonej oraz na bioasekuracji. Bioasekuracja to działania mające na celu powstrzymanie rozprzestrzeniania się wirusa ASF poprzez na przykład wykładanie mat dezynfekcyjnych przejazdowych i mat dezynfekcyjnych przejściowych. Dla skuteczności działań podejmowanych w celu zwalczenia ASF a tym samym dla wysokości poniesionych strat spowodowanych afrykańskim pomorem świń duże znaczenie ma szybkość reakcji lekarzy weterynarii oraz hodowców opiekujących się stadami świń.

Odporność wirusa ASF

Wirus ASF cechuje się wyjątkowo wysoką odpornością na czynniki środowiskowe w tym na czynniki chemiczne i temperaturę. W mięsie niepoddany działaniu czynników chemicznych lub temperatury w tym również mięsie odkostnionym lub mielonym może on przetrwać 105 dni,  w solonym 182 dni, a w suszonym 300 dni. W krwi która przechowywana jest w temperaturę pokojowej utrzymuje się on przez od 10 do 18 tygodni natomiast w kale 11 dni. Na terenie cechującej się wyższymi temperaturami od Polski Hiszpanii stwierdzono obecność wirusa afrykańskiego pomoru świń w 18 tygodniowych gnijących zwłokach, śledzionie, która przez 280 dni była zakopana w ziemi oraz w zagrodach w których dziki zostały wybite 4 miesiące wcześniej. W niskich temperaturach wirus afrykańskiego pomoru świń może utrzymywać żywotność przez wiele lat. Na przykład w mrożonym mięsie może on przetrwać 1000 dni. Spora jest za to wrażliwość wirusa afrykańskiego pomoru świń na wysokie temperatury. W temperaturze 55 stopni Celsjusza ginie on po upływie 45 minut, a w temperaturze 60 stopni Celsjusza ginie po 20-30 minutach.

Jak wirus ASF przedostaje się do ciała świni ?

Wirus ASF najczęściej przedostaje się do wnętrza organizmów zwierząt poprzez układ pokarmowy. Rzadziej przedostaje się do ich organizmów przez układ oddechowy, skórę lub nasienie. Po wtargnięciu do wnętrza organizmu wirus afrykańskiego pomoru świń poprzez naczynia krwionośne  i limfatyczne przedostaje się do komórek odpornościowych znajdujących się w węzłach chłonnych żuchwowych i migdałkach. Następnie wirus afrykańskiego pomoru świń trafia do innych narządów zakażonego zwierzęcia. W układzie krwionośnym wirus afrykańskiego pomoru świń utrzymuje się aż do śmierci zwierzęcia zarażonego afrykańskim pomorem świń.

Dlaczego powstrzymywanie wirusa ASF na wschodnich granicach Polski jest ważne ?

Dotychczas nie opracowano szczepionki przeciw ASF. Z tego powodu w zwalczaniu afrykańskiego pomoru świń szczególnie duże znaczenie ma powstrzymanie przedostawania się wirusa afrykańskiego pomoru świń na teren Polski. Niektórzy argumentują, że działania polegające na próbach zatrzymania ASF na granicach naszego kraju są bezcelowe skoro ASF już przedostał się do naszego państwa. Nie jest to jednak prawdą. Powszechność ASF za naszą wschodnią granicą sprawia, że działania mające na celu powstrzymanie tej choroby na granicy nadal są potrzebne i uzasadnione. Wiele obszarów Polski znajdujących się wzdłuż wschodniej granicy naszego kraju pozostaje wolnych od ASF mimo iż choroba ta występuje po drugiej stronie granicy.

Skuteczność zwalczania ASF na terenie Białorusi i Ukrainy

Na terenie Białorusi i Ukrainy skuteczność i intensywność działań mających na celu zwalczenie wirusa nie jest szczególnie wysoka dlatego prawdopodobnie pozostanie on na terytoriach tych krajów na stałe, a przynajmniej na bardzo wiele lat. Na terenie Ukrainy panuje bałagan. Lekarzom weterynarii wręczane są łapówki aby nie nagłaśniali oni problemów związanych z chorobą. Brakuje też sprzętu i innych środków niezbędnych do walki z chorobą. Białoruś w ogóle nie przyznaje się do tego, że choroba wystąpiła na jej terenie. Prawdopodobnie jest tak dlatego, że Białorusini obawiają się, że mogłoby to doprowadzić do zakazana importu wieprzowiny z terytorium Białorusi przez Rosje.

Plany dotyczące budowy ogrodzenia powstrzymujące dziki przez przechodzeniem przez polska granicę.

W związku z powszechnością ASF za naszą wschodnią granicą i niską skutecznością działań podejmowanych w celu zwalczenia tej choroby Rząd Polski planuje wybudowanie płotu wzdłuż całej wschodniej granicy naszego kraju. Płot ten uniemożliwi przemieszczanie się zarażonych afrykańskim pomorem świń dzików z terytoriów Białorusi, Rosji i Ukrainy. Wykonawcami projektu będą wojewodowie lubelski, podkarpacki, lubelski i warmińsko-mazurski. Ci sami wojewodowie odpowiadać będą za remont płotu i jego utrzymanie. Płot składać się będzie z drewnianych, impregnowanych pali na których rozwieszona zostanie ocynkowana siatka. W płocie znajdować się będą bramy i furty. Bramy znajdować się będą co 5 kilometrów, a furty co 2 kilometry. Całkowita długość płotu wynosić będzie 1236 kilometrów.

Koszty budowy ogrodzenia chroniącego Polskę przed ASF

Budowa płotu będzie zadaniem kosztownym. Początkowo szacowano, że jego budowa będzie kosztowała 150 milionów złotych. W chwili obecnej ocenia się, że wydatki związane z budową płotu wyniosą 236 milionów złotych. Z tego  161 milionów złotych będzie kosztowała sama budowa, 58 milionów złotych dzierżawa gruntów na których będzie stał płot w latach 2018-2022, a 15 milionów złotych eksploatacja płotu i jego utrzymanie w tym malowani płotu i wykaszanie trawy. Tak wysokie koszty wynikają z wielu czynników. Jednym z nich są trudne warunki terenowe w których przebiegać będzie budowa. Duża część wschodniej granicy naszego kraju przebiega na terenach bagien i lasów bagiennych. Rozpoczęcie budowy planowane jest na grudzień 2018 roku, a jej zakończenie na koniec 2020 roku. Planuje się, że wydatki na budowę płotu chroniącego Polskę przed ASF w 2018 roku wyniosą 72miliony złotych, w 2019 roku wyniosą one 48,4 miliony złotych, w 2020 roku wyniosą one 24,2 miliony złotych, a w 2021 roku wyniosą one 16 milionów złotych.

 

Perspektywy dotyczące wyników walki z ASF w Polsce

Wzniesienie płotu na granicy, który powstrzyma zarażone dziki z Białorusi i Ukrainy od przechodzenia przez Polską granicę połączone z szeregiem różnego rodzaju działań podejmowanych w celu zwalczenia wirusa który już jest w Polsce może doprowadzić do wyeliminowania wirusa z naszego kraju. Obserwacja przebiegu walki a afrykańskim pomorem świń na terenie innych państw sugeruje, że bez względu na to jak skuteczne i intensywne będą te działania zwalczenie wirusa Afrykańskiego Pomoru świń w Polsce potrwa co najmniej kilka lat. Na przykład na terenie Hiszpanii walka z wirusem afrykańskiego pomoru świń trwała około 30 lat. Pisząc o perspektywach dotyczących walki z afrykańskim pomorem świń w Polsce warto przypatrzeć się walce z inną chorobą świń jaką jest choroba Aujeszkiego. Choroba ta po raz pierwszy wykryta została w Polsce w 1958 roku. Mimo podejmowanych od tego czasu intensywnych działań mających na celu jej wyeliminowanie nadal występuje ona na terenie Polski, choć prowadzone działania doprowadziły do znacznego zmniejszenia ilości przypadków tej choroby na terenie Polski.

Problemy z brakiem weterynarzy

Sporym problemem utrudniającym walkę z ASF w Polsce jest brak weterynarzy. O ile przed pojawieniem się ASF ich ilość wydawała się wystarczająca to po pojawieniu się afrykańskiego pomoru świń okazało się, że ich ilość jest zbyt mała aby prowadzić skuteczną walkę z chorobą. Wielu pracowników inspekcji weterynaryjnej uznało również, że pojawienie się afrykańskiego pomoru świń w Polsce jest dobrym momentem dla negocjowania wysokości swoich pensji. Może to doprowadzić do wystąpienia dodatkowych utrudnień w walce z chorobą.

Wzrost znaczenia przejść granicznych w walce z ASF po wybudowaniu płotu wzdłuż wschodniej granicy

Płot którego budowa wzdłuż wschodniej i północnej granicy Polski jest obecnie planowana powinien skutecznie powstrzymać dziki przed przechodzeniem przez Polską granicę. W związku z tym jedyną drogą którą wirus ASF będzie mógł przedostać się do naszego kraju z zagranicy staną się przejścia graniczne. Oznacza to, że w celu zwiększenia ochrony Polski przed ASF należy wzmocnić ochronę przejść granicznych.

Maty dezynfekcyjne przejazdowe

Na szczęście istnieje skuteczny sposób na powstrzymanie rozprzestrzeniania się wirusa ASF przez przejścia graniczne. Sposobem tym są maty dezynfekcyjne przejazdowe dla przejść granicznych. Maty dezynfekcyjne przejazdowe dla przejść granicznych znane są również jako maty dezynfekcyjne wjazdowe dla przejść granicznych lub maty dezynfekcyjne wyjazdowe dla przejść granicznych.

W maty dezynfekcyjne przejazdowe powinno być wyposażone każde przejście graniczne. Maty dezynfekcyjne przejazdowe na przejściach granicznych skutecznie zapobiegają przeniesieniu się wirusa ASF oraz innych wirusów na kołach przejeżdżających przez przejścia graniczne pojazdów.

Jak duże powinny być maty dezynfekcyjne przejazdowe dla przejść granicznych

Wielkość mat dezynfekcyjnych przejazdowych powinna być dostosowana do wielkości kół przejeżdżających po nich pojazdów. Koło przejeżdżających pojazdów powinno wykonać przynajmniej jeden pełny obrót podczas przejeżdżania przez matę dezynfekcyjną przejazdową. Oznacza to, że mata dezynfekcyjna przejazdowa powinna mieć długość co najmniej 3,5 razy większą od średnicy kół pojazdów posiadających największe koła spośród pojazdów przejeżdżających przez dane przejście graniczne. Są to minimalne wymiary maty dezynfekcyjnej przejazdowej niemniej  w celu uzyskania większej pewności najlepiej będzie jeśli mata dezynfekcyjna przejazdowa będzie dłuższa. Najlepiej jeśli koła największych pojazdów przejeżdżających po macie będą w stanie wykonać 2 pełne obroty podczas przejazdu przez matę dezynfekcyjną. Jeśli długość maty przejazdowej będzie na tyle mała, że w trakcie przejazdu pojazdu przez nią koło pojazdu przejeżdżającego nie wykona pełnego obrotu zdezynfekowana zostanie jedynie część koła co znacząco zwiększy prawdopodobieństwo, że wirus zostanie przeniesiony na fragmencie koła którego mata nie zdezynfekowała.

Umieszczanie mat dezynfekcyjnych parami

Maty dezynfekcyjne przejazdowe na przejściach granicznych powinny być umieszczane parami. Jedna mata powinna dezynfekować koła znajdujące się z jednej strony pojazdu którego koła będą dezynfekowane za pomocą maty dezynfekcyjnej przejazdowej. W tym momencie pojawia się pytanie czy nie byłoby lepszym rozwiązaniem użycie jednej większej maty dezynfekcyjnej przejazdowej. Niestety zastosowanie takiego rozwiązania mogłoby negatywnie wpłynąć na czas użytkowania mat dezynfekcyjnych. Gdyby koło z jednej strony pojazdu uległo zablokowaniu, a koło z jego drugiej strony nadal obracałoby się mogłoby to spowodować rozerwanie maty dezynfekcyjnej i jej zniszczenie. Z tego powodu maty dezynfekcyjne przejazdowe w tym również maty dezynfekcyjne przejazdowe na przejściach granicznych powinny występować parami.

Środki do nasączania mat dezynfekcyjnych przejazdowych na przejściach granicznych

Aby maty dezynfekcyjne na przejściach granicznych zachowały pełną skuteczność konieczne jest ich regularne nasączanie środkami do nasączania mat dezynfekcyjnych. Maty dezynfekcyjne, które nie zostaną nasączone odpowiednim płynem do mat dezynfekcyjnych nie będą skuteczne. Dlatego kupując matę dezynfekcyjną należy kupić również płyn do nasączania mat dezynfekcyjnych.

Maty dezynfekcyjne przejściowe

maty wejściowe dezynfekcyjneObok mat dezynfekcyjnych przejazdowych na terenie przejść granicznych znajdować powinny się również maty dezynfekcyjne przejściowe, które odkażać będą buty osób pokonujących przejścia graniczne pieszo. Również one powinny być nasączane środkami dezynfekcyjnymi do mat dezynfekcyjnych przejazdowych. Maty dezynfekcyjne przejściowe pod względem budowy nie różnią się od mat dezynfekcyjnych przejazdowych, ale mają one dużo mniejsze rozmiary.

Kontrola bagaży

Obok zastosowania mat dezynfekcyjnych na przejściach granicznych podejmowane są również inne działania mające na celu powstrzymywanie afrykańskiego pomoru świń na przejściach granicznych. Kontrolowane są bagaże podróżnych pod kątem występowania w ich wnętrzu produktów zwierzęcych. Osobom wyjeżdżającym poza terytorium Unii Europejskiej nie wolno przywozić ze sobą żywności pochodzenia zwierzęcego. Zakaz ten nie dotyczy produktów dietetycznych przeznaczonych na użytek własny lub małych dzieci.

 

Przypadki przeniesienia ASF przez osoby podróżujące do Mołdawii i państw Unii Europejskiej

Przeniesienie choroby przez podróżnych to jak najbardziej realna groźba.

Na trenie Mołdawii wystąpiły przypadki przeniesienia afrykańskiego pomoru świń przez przybyszy z Ukrainy.

W okolicach Żiliny w Czechach wirus przeszedł na dziki z resztek żywności przywiezionych przez Ukraińskie pielęgniarki pracujące w szpitalu znajdującym się w pobliżu lasu. Ognisko to znalazło się aż 400 kilometrów od najbliższego innego ogniska ASF.

Podejrzewa się, że podróżni z Ukrainy lub Białorusi mogą odpowiadać również za pojawienie się afrykańskiego pomoru świń w okolicach oddalonej od innych ognisk choroby Warszawy, choć równie prawdopodobne jest to, że odpowiada za to myśliwy, który polował na obszarach na których występował afrykański pomór świń.

Szczególnie duże zagrożenie związane jest z wędlinami, które nie zostały poddane obróbce termicznej. Osobom przekraczającym wschodnią granicę naszego państwa rekwiruje się 4 tony żywności tygodniowo niemniej ocenia się, że w walizkach wjeżdża jej do Polski o wiele więcej.

 

Jak długo maty dezynfekcyjne będą potrzebne na przejściach granicznych ?

Jak wspominaliśmy mało prawdopodobnym jest aby afrykański pomór świń w ciągu najbliższych kilku lat znikną z terytorium naszych wschodnich sąsiadów. Przykład o wiele lepiej zorganizowanej w walce z choroba od tych państw Hiszpanii na terenie której walka z chorobą trwała 30 lat sugeruje, że choroba ta może pozostać na terenie tych państw nawet przez następnych kilkadziesiąt lat.

Z tego powodu maty dezynfekcyjne będą potrzebne na przejściach granicznych znajdujących się na granicy z tymi jeszcze przez wiele lat.

Inne chroby powstrzymywane przez maty dezynfekcyjne na przejściach granicznych

Maty dezynfekcyjne skutecznie powstrzymują też rozprzestrzenianie się też innych niż wirus afrykańskiego pomoru świń wirusów i innych mikroorganizmów. Przykład epidemii ptasiej grypy pokazuje, że epidemie mogą pojawiać się nagle i bardzo ważne jest szybkie podjęcie działań mających na celu ich powstrzymanie. Ponieważ wewnątrz kraju kontrole są rzadkie bardzo duże jest znaczenie w tym względzie przejść granicznych, które powinny posiadać maty dezynfekcyjne niezależnie od mającej w tej chwili miejsce epidemii afrykańskiego pomoru świń.

 

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany.